Waarom laat God lijden toe?

Vraag:

“Hoe zou u lijden verklaren in Bijbels opzicht? Natuurlijk heb je die teksten van neem een juk op je etc. Maar vooral hoe je er in Bijbels opzicht mee om moet gaan. Stel dat je een depressie hebt of dat het niet lekker gaat, kan je dan wel zeker zijn van je geloof? Hoe zit dat?”

Antwoord:

Ik zou lijden allereerst zien als een gevolg van de zondeval. God zei: ‘Ten dage als u daarvan eet (de boom van de kennis van goed en kwaad), zult u de dood sterven.’ (Genesis 2:17). Deze dood is allereerst de letterlijke dood, het sterven van de mens. Het is ten tweede een geestelijke dood, in die zin dat we niet meer in staat zijn om het goede te doen en tot eer van God te leven (vgl. Efeze 2:1vv). Het is ten derde een eeuwige dood, in die zin dat als we niet verzoend worden met God, voor eeuwig ‘sterven’ in de hel. “Want de bezoldiging (het loon) van de zonde is de dood.’ (Romeinen 6:23)

Ik denk dat het lijden valt onder de eerste betekenis van ‘de dood sterven’. Het doopformulier spreekt over dit leven als ‘niet anders dan een gestadige dood’. Daarmee doelden de opstellers van dit formulier op het vele lijden wat de mens in het leven doormaakt.

Volgens Romeinen 8:18-22 is dit lijden niet beperkt tot ons als mensen, maar hebben wij heel de schepping meegenomen in onze val. De schepping zucht onder een slavernij die leidt tot het verderf. Wij hebben de schepping aan deze ijdelheid onderworpen.

Lijden is dus niet iets wat erbij hoort of wat God zo gewild heeft. Het is een gevolg van het kwaad dat de duivel en wij als mensen de goede en volmaakte schepping in hebben gebracht. Het is Gods grote plan om deze schepping en ons als mensen weer van het lijden te verlossen. Er zal een moment komen waarop ‘God alle tranen van de ogen zal afwissen; de dood zal niet meer zijn, noch rouw, noch gekrijt, noch moeite al meer zijn; want de eerste dingen zijn weggegaan.’ (Openbaring 21:4).

Hoe werkt Gods plan van verlossing? God beloofde een Messias Die onze krankheden op zich zou nemen en onze smarten zou dragen. Een Mens Die om onze overtredingen verwond zou worden en om onze ongerechtigheden verbrijzeld. De straf (het lijden) was op Hem voor onze vrede met God! Dit staat in Jesaja 53. Dit is vervuld in Jezus (Mattheüs 8:17), Die een korte tijd minder dan de engelen is geworden vanwege het lijden van de dood, opdat Hij door de genade van God voor allen de dood smaken zou (Hebreeën 2:9). Hij is als een getrouw en bekwaam Hogepriester in alle dingen gelijk als wij verzocht (dus ook in het lijden), zodat Hij medelijden kan hebben met onze zwakheden en ons barmhartig en genadig kan zijn in de tijd van nood (Hebreeën 4:15-16).

Op het moment dat we ons bekeren tot God en geloven in Zijn Zoon de Heere Jezus, zijn we niet langer onder de toorn van God. We hoeven niet meer bang te zijn voor de straf op onze zonden, omdat Jezus Die voor ons gedragen heeft. We zijn verlost van de vloek van de wet en van de dood overgegaan in het leven.

Nu komt jouw vraag: betekent dit dat als je gelooft in Jezus en je met God door Hem verzoend bent, dat je nooit meer hoeft te lijden? Is het mogelijk om Gods kind te zijn en nog steeds te moeten worstelen met psychische of lichamelijke zwakten?

Er zijn stromingen binnen het christendom die elke vorm van lijden wijten aan ongeloof van de mens. ‘Wordt je niet beter? Dit komt omdat je niet (genoeg) gelooft.’ Dit is een grote leugen en gevaarlijk voor het geestelijke leven van ongezonde mensen! Ik zal dit onderbouwen vanuit de Bijbel:

Ten eerste zijn er vele voorbeelden in de Bijbel van waar-gelovigen die diep moesten lijden. Denk aan David, Job, Jeremia en Daniël. De grootste heiligen in het Oude Testament kenden depressies, angsten en ziekten. Hetzelfde geldt voor het Nieuwe Testament. Paulus schrijft over een doorn in zijn vlees (2 Korinthe 12:7-10), Jakobus en Petrus schrijven aan broeders die lijden onder vele verzoekingen.

Ten tweede zijn er geen beloften voor gelovigen dat ze in dit leven zonder enige vorm van lijden zullen zijn. Integendeel, tegen gelovigen wordt gezegd dat ze moeten ingaan door veel verdrukkingen in het Koninkrijk van God (Handelingen 14:22) en dat allen die godzalig willen leven in Christus Jezus, vervolgd zullen worden (2 Tim. 3:12). Dit gaat inderdaad, evenals in de tekst die je zelf noemt (Mattheüs 11:29), over het lijden dat hoort bij het volgen van Jezus.

Ten derde wordt het lijden niet ontkend, maar juist positief gewaardeerd. Dit raakt misschien het meest aan je vraag. In Job denken zijn vrienden dat Job moet lijden omdat hij een grote zonde heeft gedaan. Van het begin van het boek weten we juist dat hij lijdt omdat hij een uitzonderlijk heilig en rechtvaardig persoon is! God geeft de duivel kans om het leven van Job moeilijk te maken, opdat de oprechtheid en kracht van het geloof van Job des te meer zou duidelijk worden en Gods goedheid des te heerlijker openbaar zou komen!

Volgens Hebreeën 12 (waar verwezen wordt naar Job 5:17 en Spreuken 3:11), is het juist een kenmerk van waar geloof dat we lijden. ‘Want dien de Heere liefheeft, kastijdt Hij, en Hij geselt en iegelijken zoon, dien Hij aanneemt.’

Hier wordt ook gezegd (vers 9-10) hoe we hier mee om moeten gaan: “Voorts, wij hebben de vaders onzes vleses (onze natuurlijke ouders) wel tot kastijders gehad, en wij ontzagen hen; zullen wij dan niet veel meer de Vader van de geesten onderworpen zijn en leven? (dus niet opstanding zijn onder het lijden, maar je onderwerpen aan de liefdevolle hand van God de Vader, Die dit lijden brengt) Want genen (onze aardse vaders) hebben ons wel voor een korte tijd, naar dat het hun goeddacht, gekastijd; maar Deze (God de Vader) kastijdt ons tot ons nut, opdat wij Zijner heiligheid zouden deelachtig worden!”

Iets dergelijks betoogt Paulus in Romeinen 8, waar ik al naar verwees. Paulus zegt (vers 18, 23-25, 28-29): ‘Ik houd het daarvoor, dat het lijden van deze tegenwoordige tijd niet is te waarderen (weegt niet op) tegen de heerlijkheid, die aan ons zal geopenbaard worden (…) En niet alleen dit, maar ook wij zelf, die de eerstelingen van de Geest hebben (dus waar-gelovigen zijn), wij ook zelf, zeg ik, zuchten in onszelf, verwachtende de aanneming tot kinderen, namelijk de verlossing van ons lichaam. Want wij zijn in hope zalig geworden. De hoop nu die gezien wordt, is geen hoop; want hetgeen iemand ziet, waarom zal hij het ook hopen? Maar indien wij hopen hetgeen wij niet zien, zo verwachten wij het met lijdzaamheid (geduld onder het lijden) (…) En wij weten, dat degenen die God liefhebben, alle dingen (dus ook, ja juist, het lijden!) meewerken ten goede (vers 29 legt uit wat dit goede is), degenen die naar Zijn voornemen geroepen zijn. Want die Hij tevoren gekend heeft, die heeft Hij ook tevoren verordineerd het beeld van Zijn Zoon gelijkvormig te zijn (dit is het goede van vers 28!), opdat Hij de Eerstgeborene zij onder vele broederen.”

Als ik het samenvat kunnen we dit leren over het lijden in de Bijbel en hoe we daar mee om moeten gaan:

1. Lijden is een gevolg van de zondeval en een straf op onze zonden;
2. Om ons van dit lijden te bevrijden, is Jezus gekomen en heeft de vloek (het lijden) op zich genomen;
3. Allen die in Jezus geloven, zijn bevrijdt van de vloek van de wet en de straf op de zonden;
4. Deze verlossing vindt pas volledig plaats na onze dood of na de wederkomst van Jezus (Openbaring 21)
5. In dit leven zullen gelovigen dus ook moeten lijden. Niet alleen als gevolg van het volgen van Jezus, maar ook aan psychische en lichamelijke kwalen;
6. We mogen God bidden om ons hier van te verlossen (zoals Paulus deed), maar het kan zijn dat we dit lijden nodig hebben (zoals Paulus zegt in 2 Korinthe 12);
7. Het lijden van gelovigen komt niet uit Gods toornende hand, maar uit Gods hand van liefde;
8. Het lijden (wat in zichzelf negatief is), gebruikt God positief om ons te heiligen en aan het beeld van Jezus gelijkvormig te maken;
9. Daarom mogen we ons verheugen in het lijden, God ervoor danken en moeten we lijdzaam zijn;
10. We hebben de Heilige Geest ontvangen, Die ons in deze zwakheden te hulp komt (Romeinen 8:26). Hij helpt ons te geloven dat ons leven en lijden in Gods hand zijn, en dat Hij het beste met ons voor heeft; Hij helpt ons om er op de juiste manier voor te bidden; en Hij stelt ons in staat uit te zien naar en te hopen op de volkomen verlossing!

Je kunt dus zeker zijn van je geloof, ook al ervaar je diep lijden. De duivel zal proberen om je aan te klagen (zoals bij Job) en je aan het twijfelen brengen met gedachten als: ‘Als je echt zou geloven, zou je niet hoeven te lijden’, ‘God is boos op je, daarom zit je nu in de put’, ‘Je hebt het verzondigd, God wil je niet helpen in je lijden’, etc.

Luister niet naar zulk soort stemmen. De zekerheid van het geloof ligt niet in onze omstandigheden of situatie. Als alles voorspoedig gaat, hoeft dat niet te betekenen dat we vrede met God hebben. Als alles tegen zit, hoeft dat niet te betekenen dat Gods toorn ons treft. De Bijbel draait deze gedachte juist heel vaak om!

Ons enig houvast ligt in Jezus Christus, Die voor onze zonden aan het kruis is gestorven. Hij heeft volkomen betaald en de beker van Gods toorn tot de laatste druppel leeggedronken. Zijn beloften zijn getrouw en waarachtig. Als we op Hem vertrouwen, zijn we van de dood overgegaan in het leven!

Zie op Jezus en leef! Verheug je ondanks alle tegenslag in Hem, Die ons niet gesteld heeft tot toorn, maar tot verkrijging van de zaligheid door onze Heere Jezus Christus (1 Thessalonicenzen 5:9).